PROGRAM WDROŻENIA FUNKCJI „PIERWSZY RATOWNIK” W STRUKTURACH OSP oraz PROGRAMU SZKOLEŃ „Akademia Pierwszego Ratownika”
1. Misja: Misją wdrożenia funkcji Pierwszy Ratownik (1R) (polski odpowiednik zagranicznych tzw. First Responder) w strukturach OSP jest wykorzystanie potencjału ratowniczego Ochotniczych Straży Pożarnych w celu zwiększenia bezpieczeństwa obywateli oraz przeżywalności w pozaszpitalnym Nagłym Zatrzymaniu Krążenia (NZK), szczególnie na terenach wiejskich, gdzie czas dojazdu Zespołów Ratownictwa Medycznego jest wydłużony. Dodatkowym elementem jest wdrożenie Programów Szkoleń na bazie „Akademii Pierwszego Ratownika” z zakresu Pierwszej Pomocy dla lokalnej społeczności prowadzonych przez Strażaków OSP stanowiących największą bazę przyszłych Instruktorów Pierwszej Pomocy w Polsce w celu edukacji i podnoszenia świadomości w społeczeństwie.
2. Cele Programu: • Zwiększenie przeżywalności w pozaszpitalnym Nagłym Zatrzymaniu Krążenia i innych wypadkach losowych zagrażających życiu, • Wypełnienie luki w tzw. łańcuchu przeżycia w przypadku stanu zagrożenia życia oraz uzupełnienie systemu wyszkolenia: Pierwszy Ratownik - Ratownik KPP – Ratownik Medyczny, • Wykorzystanie potencjału ratowniczego i edukacyjnego Ochotniczych Straży Pożarnych, • Wyszkolenie jak największej ilości strażaków OSP z zakresu Instruktorów Pierwszej Pomocy w zakresie podstawowym i zaawansowanym. • Budowa wizerunku Ochotniczych Straży Pożarnych oraz Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP jako największej organizacji ratowniczej i edukacyjnej w zakresie ratowania życia i mienia. • Budowa największego Programu szkoleń z zakresu Pierwszej Pomocy (PP) oraz największej „siatki” Pierwszych Ratowników (1R).
3. Założenia: • Wdrożenie sieci strażaków Pierwszych Ratowników udzielających Pierwszej Pomocy (PP) w przypadku stanu zagrożenia życia w społeczności lokalnej. • Wdrożenie systemu teleinformatycznego (aplikacji), w celu powiadomienia strażaka Pierwszego Ratownika o stanie zagrożenia życia w najbliższej okolicy. • Stworzenie Programu szkoleniowego dla Instruktorów PP, strażaków OSP oraz społeczności z zakresu Pierwszej Pomocy. • Stworzenie Mobilnych Centrów Szkoleniowych i infrastruktury szkoleniowej, w celu szkoleń Pierwszej Pomocy dla strażaków OSP oraz lokalnej społeczności. • Budowa bazy Pierwszych Ratowników oraz Instruktorów PP opartej na aplikacji on-line, zawierającej również materiały szkoleniowe, system raportowania o zdarzeniach oraz narzędziach e-learnigowych. • Stworzenie ogólnopolskiej aplikacji mobilnej na systemy Android i iOS zawierającej: mapę AED i ich dostępność, schematy postępowania w Pierwszej Pomocy (algorytmy) oraz bazę Pierwszych Ratowników z systemem powiadamiania o zdarzeniach. • Wyposażenie wszystkich OSP w defibrylatory AED oraz Pierwszych Ratowników w apteczki pierwszej pomocy i inny sprzęt ratowniczy. • Stworzenie Programu rozwijania i ewaluacji członków programu PR1 oraz systemu motywacyjnego dla strażaków Pierwszych Ratowników (1R). • Stworzenie narzędzi i materiałów promujących udzielanie Pierwszej Pomocy, bezpieczeństwa i zdrowia wśród społeczeństwa na bazie Programu Szkoleń OPP.
4. Do kogo: • Obywateli Rzeczpospolitej Polskiej, jako zapewnienie szybkiego dotarcia i udzielania pierwszej pomocy w przypadku stanu zagrożenia życia. • Członków Ochotniczych Straży Pożarnych, jako wykorzystanie potencjału ratowniczego w społeczności lokalnej, zapewnienie podniesienia umiejętności w zakresie pierwszej pomocy. • Zespołów Ratownictwa Medycznego, jako wparcie i pomoc w wykonywaniu medycznych czynności ratunkowych i uzupełnienie systemu KSRG i PRM – pierwsze ogniwo łańcucha przeżycia ERC. • Dla lokalnej społeczności w celu zapoznania się z zadaniami strażaków OSP z zakresu pożarnictwa, ratownictwa, pierwszej pomocy, bezpieczeństwa obywateli; wskazanie odpowiednich zachowań oraz wypracowanie właściwych nawyków w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia członków rodziny i przypadkowych osób.
5. System szkolenia – Akademia Pierwszego Ratownika: Wyszkolenie kadry Instruktorskiej w ramach działalności OSP pozwalającej na prowadzenie profesjonalnych szkoleń dla mieszkańców, młodzieży, członków OSP i MDP oraz całej lokalnej społeczności podczas pikników i imprez okolicznościowych, w których OSP jest organizatorem lub uczestnikiem. Stworzenie ogólnopolskiego Programu Szkolenia (PP) opartego na wytycznych europejskich ERC składający się z: • materiałów edukacyjnych opartych na nowoczesnych narzędziach szkoleniowych, • opracowanie metodologii szkolenia np. podział na moduły merytorycznej wiedzy na kursach Pierwszej Pomocy oraz sposobu demonstracji i przeprowadzania ćwiczeń, • sprzętu szkoleniowego, podręczników do kursów, materiałów dla kursantów, • Wdrożenie nowoczesnych metod dydaktycznych z wykorzystaniem zasad efektywnej edukacji dorosłych i dzieci. • opracowanie systemu ewaluacji szkoleń, szkoleń przypominających, rozwoju przeszkolonych w ramach Akademii 1R na kolejnych warsztatach i symulacjach ratowniczych, • dostępu do aktualnych materiałów szkoleniowych - baza on-line, elearning. Budowa kadry instruktorskiej: składających się z Instruktorów PP/1R oraz Instruktorów Trenerów (szkolących na Kursach Instruktorskich) skupiać się będzie przed wszystkim na najważniejszych aspektach przydatnych w pracy edukacyjnej dającej wiedzę, merytorykę, metodykę prowadzenia szkoleń: • Wiedzy o skutecznym nauczaniu dorosłych i dzieci. • Prowadzeniu wykładów i prezentacji . • Nauczaniu umiejętności praktycznych. • Roli i umiejętności informacji zwrotnych. • Ćwiczenia i warsztaty z prowadzenia kursów Pierwszej Pomocy OPP. Naszym celem będzie zbudowanie i wyszkolenie Kadry PP/1R minimum: - 3-5 Koordynatorów Ogólnopolskich, -16-20 Instruktorów Trenerów – Liderów Wojewódzkich (szkolących i nadzorujących kadry Instruktorów Trenerów), - 160 Instruktorów Trenerów prowadzących Kursy Instruktorskie (1/2 Powiaty), - 160-200 tys. Instruktorów Pierwszej Pomocy (1-3 na każdą OSP), - 16 mln przeszkolonych z Pierwszej Pomocy w PL.
6. Sprzęt: Stworzenie standardów sprzętu szkoleniowego i pomocy edukacyjnych na każdym kursie OPP. Stworzenie standardów wyposażenia w sprzęt do udzielania Pierwszej Pomocy dla członków PROGRAMU 1R i Pierwszych Ratowników zgodnie z posiadanymi umiejętnościami.
7. Zaadresowanie potrzeb do lokalnych społeczności: • Codziennie w Polsce umiera 100 do 200 osób z powodu Nagłego Zatrzymania Krążenia. Chcemy to zmienić! W czasach COVID-19 udzielanie pierwszej pomocy jest jeszcze bardziej istotne, a schemat postępowania został uproszczony. Mamy jasne cele: uratować jak najwięcej osób, przełamać bariery strachu w udzielaniu pierwszej pomocy wśród naszych mieszkańców i zaznajomić ich ze sprzętem do ratowania życia jak AED. • Osoby dorosłej obawiają się udzielania pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia ze względu na niski poziom wiedzy o tym jak udzielić pomocy i bardzo często brak umiejętności praktycznych z zakresu wykonywania RKO i użycia automatycznego defibrylatora AED. Bez szybkiej i skutecznej reakcji świadków zdarzenia, Zespoły Ratownictwa Medycznego przybywając na miejsce zdarzenia do osoby, która doznała zatrzymania krążenia nie są w stanie uratować poszkodowanego. Aby zwiększyć szansę osoby poszkodowanej na przeżycie, świadkowie zdarzenia – w szczególności mieszkańcy małych miejscowości potrzebują nabyć umiejętności prowadzenia uciśnięć klatki piersiowej i mieć dostęp do urządzeń AED – dostępny 24h na dobę 7 dni w tygodniu. • Celem naszych działań jest osiągniecie światowego standardu w dziedzinie bezpieczeństwa publicznego poprzez budowę sieci ogólnodostępnych defibrylatorów AED oraz szkolenia lokalnej społeczności z zakresu Pierwszej Pomocy. • W ramach programów wokół „PIERWSZEGO RATOWNIKA” można przeprowadzić również lokalne kampanię edukacyjne z zakresu ratownictwa, pierwszej pomocy, bezpieczeństwa obywateli. Naszym celem jest wskazanie odpowiednich zachowań oraz wypracowanie właściwych nawyków w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia członków rodziny lub przypadkowych osób. • Dodatkowym zakresem wiedzy podczas szkoleń będzie przekazanie mieszkańcom informacji: - prawidłowego wzywania służb i PRM, - w jakich sytuacjach wzywamy Pogotowie Ratunkowe, w celu nie obciążania systemu, - udzielanie pierwszej pomocy w czasach pandemii – zmian w wytycznych ERC, - inne zagrożenia i reakcje na nie, które mogą zaistnieć w domu czy miejscu publicznym.
8. Jaką zmianę społeczną chcemy osiągnąć: • Uświadomienie mieszańcom prawidłowych postaw w chwili zagrożeń i ratowania życia, przeszkolenie ludzi, którzy mogą przyczynić się do ratowania bliskich, odciążenie systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, realizacja innych działań z zakresu bezpieczeństwa mieszkańców. • Przekazanie mieszkańcom wiedzy z zakresu zagrożeń pożarowych, zdrowotnych, kardiologicznych oraz nauczenie nowych umiejętności zachowania się w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia oraz udzielania niezbędnej pomocy – w tym prawidłowego wezwania służb ratowniczych, przeprowadzenia resuscytacji krążeniowo oddechowej zgodnie z najnowszymi wytycznymi ERC z wykorzystaniem defibrylatora AED. • Wypracowanie wśród lokalnej społeczności postawy zaangażowania oraz odpowiedzialności za siebie oraz życie i zdrowie innych ludzi. • Zaangażowanie strażaków OSP w jeszcze większy wpływ edukacyjny wśród lokalnej społeczności i wykorzystanie ich umiejętności w systemie KSRG i PRM poza działaniami w ramach OSP – Pierwszy Ratownik.
Opracowanie: Marcin Fleischer Grzegorz T. Dokurno